Liên minh châu Âu (EU) vừa thống nhất một thỏa thuận yêu cầu các phương tiện giao thông phải gia tăng tỷ lệ sử dụng vật liệu tái chế. Theo đó, trong vòng 10 năm tới, ít nhất 25% nhựa dùng trong ôtô, xe tải và xe máy phải là nhựa tái chế.
Thỏa thuận này mang tính tạm thời này đã được các quốc gia thành viên EU và đại diện Nghị viện châu Âu thông qua ngày 12/12. Quy định cho phép các nhà sản xuất phương tiện có thời gian 10 năm để đạt được mức tối thiểu 25% nhựa tái chế trong tổng lượng nhựa sử dụng. Đáng chú ý, tối thiểu 20% trong số này phải đến từ nhựa thu hồi từ các phương tiện đã hết vòng đời.
Bên cạnh mục tiêu dài hạn, thỏa thuận cũng đưa ra mốc trung gian, yêu cầu tỷ lệ nhựa tái chế đạt ít nhất 15% sau 6 năm kể từ khi quy định có hiệu lực. Trước khi được triển khai, văn bản này vẫn cần sự phê chuẩn chính thức của Hội đồng châu Âu và Nghị viện châu Âu.
Phát biểu sau khi đạt được đồng thuận, Bộ trưởng Môi trường Đan Mạch Magnus Heunicke – đại diện quốc gia đang giữ chức Chủ tịch luân phiên EU – nhận định đây là “bước tiến quan trọng hướng tới việc xây dựng nền kinh tế tuần hoàn trong ngành công nghiệp ôtô châu Âu”.
Trước đó, Ủy ban châu Âu từng đề xuất lộ trình ngắn hơn, với mục tiêu đạt 25% nhựa tái chế chỉ trong 6 năm. Tuy nhiên, sau quá trình thương lượng, các bên đã thống nhất kéo dài thời hạn nhằm giảm bớt áp lực cho doanh nghiệp, trong bối cảnh nền kinh tế châu Âu đang đối mặt với nhiều thách thức tăng trưởng.
Theo các nhà quan sát, việc giãn thời gian thực hiện phản ánh xu hướng ưu tiên ổn định kinh tế và hỗ trợ doanh nghiệp của Brussels trong thời gian gần đây. Nhiều quy định và thủ tục liên quan đến phát triển bền vững đã được rà soát để cắt giảm hoặc điều chỉnh. Ông Fynn Hauschke, đại diện tổ chức môi trường EEB, cho rằng thỏa thuận này là “minh chứng rõ nét cho sự nhượng bộ chính sách trước sức ép từ ngành công nghiệp”.
Số liệu của EU cho thấy ngành sản xuất phương tiện giao thông hiện tiêu thụ khoảng 10% tổng lượng nhựa của toàn khối và chiếm tới 19% nhu cầu thép. Ngoài nhựa tái chế, thỏa thuận mới cũng mở đường cho các mục tiêu dài hạn liên quan đến việc sử dụng thép, nhôm, magiê tái chế cùng nhiều nguyên liệu thô quan trọng khác trong lĩnh vực ôtô.
Song song đó, EU đang đẩy mạnh các biện pháp quản lý vòng đời phương tiện, bao gồm kế hoạch cấm xuất khẩu những xe cũ không còn đủ điều kiện lưu thông. Theo Hội đồng EU, mỗi năm có khoảng 3,5 triệu phương tiện “biến mất” khỏi hệ thống giao thông của khối, nhiều khả năng bị xuất khẩu, tháo dỡ hoặc xử lý trái phép, gây lãng phí tài nguyên và tiềm ẩn rủi ro môi trường.
Đáng chú ý, thỏa thuận về nhựa tái chế được đưa ra chỉ ít ngày trước khi Ủy ban châu Âu dự kiến tiến hành rà soát lệnh cấm bán xe mới chạy xăng và dầu diesel từ năm 2035. Ngày 11/12, ông Manfred Weber – nghị sĩ Đức và lãnh đạo nhóm chính trị lớn nhất tại Nghị viện châu Âu – cho biết lệnh cấm này có thể được thay thế bằng mục tiêu cắt giảm 90% lượng khí thải CO₂, thay vì loại bỏ hoàn toàn động cơ đốt trong.
Theo ông Weber, với cách tiếp cận này, các hãng xe vẫn có thể tiếp tục phát triển và kinh doanh các dòng động cơ hiện tại, miễn là đáp ứng yêu cầu về giảm phát thải. Tuy vậy, Ủy ban châu Âu nhấn mạnh rằng chưa có quyết định cuối cùng và mọi phương án vẫn đang trong quá trình xem xét.
