Không chỉ dừng ở mục tiêu giảm phát thải, dự án CORE Việt Nam đang đặt nền móng cho hệ sinh thái MRV và học tập số trong ngành lúa gạo, mở ra hướng tiếp cận mới cho sản xuất nông nghiệp bền vững và kinh tế các-bon.
MRV – “xương sống” của dự án
Dự án “Bù đắp các-bon từ ngành lúa gạo tại Việt Nam” (CORE Việt Nam) được Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt với trọng tâm xuyên suốt là xây dựng và chuẩn hóa hệ thống đo đạc – báo cáo – thẩm định (MRV), song hành cùng phát triển nền tảng học tập số cho ngành hàng lúa gạo.
Trong toàn bộ Văn kiện dự án, MRV không chỉ xuất hiện như một công cụ kỹ thuật, mà được xác định là trục chính kết nối mục tiêu, hoạt động và kết quả đầu ra. Dự án hướng tới việc đánh giá thực trạng áp dụng các giải pháp giảm phát thải và MRV trong sản xuất lúa gạo tại Việt Nam, từ đó làm cơ sở cho chia sẻ kinh nghiệm và đào tạo ở cấp khu vực và quốc tế.
CORE Việt Nam sử dụng 420.000 euro vốn ODA không hoàn lại của Chính phủ Đức, do Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) trực tiếp quản lý và triển khai. Dự án là một cấu phần của chương trình toàn cầu về giảm phát thải và nâng cao giá trị cho nông dân quy mô nhỏ, đang được triển khai tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam đến tháng 6/2026.
Thư viện học tập số: Chia sẻ tri thức, kết nối toàn cầu
Một điểm nhấn khác biệt của dự án là việc xây dựng nền tảng học tập số chuyên biệt cho lúa gạo giảm phát thải. CORE Việt Nam phát triển thư viện các khóa học trực tuyến xoay quanh ba chủ đề chính, với nội dung được cung cấp bằng ba ngôn ngữ: Việt – Anh – Pháp.
Các khóa học tập trung vào những “chìa khóa” của canh tác lúa bền vững, bao gồm giải pháp kỹ thuật giảm phát thải, phương pháp luận MRV và các mô hình thực hành tốt. Thư viện học tập số được phát triển trên nền tảng hạ tầng đào tạo sẵn có, đồng thời kết nối mạng lưới chuyên gia trong nước và quốc tế của ngành hàng lúa gạo.
Song song đó, các nghiên cứu trong khuôn khổ dự án tập trung rà soát mức độ áp dụng MRV trong canh tác lúa tại Việt Nam, xác định các nội dung ưu tiên có tiềm năng chia sẻ và nhân rộng. Trên cơ sở này, dự án đề xuất các khuyến nghị chính sách nhằm thúc đẩy việc thực hành và mở rộng MRV trong ngành lúa gạo.
Từ MRV đến tín chỉ các-bon: Mở đường cho tương lai
Một nội dung được nhấn mạnh trong Văn kiện dự án là mối liên hệ giữa MRV và tín chỉ các-bon trong sản xuất lúa gạo. Các hoạt động chia sẻ ở cấp khu vực tập trung vào khung chính sách, môi trường hỗ trợ cho tín chỉ các-bon, cùng với việc thử nghiệm và hoàn thiện MRV với sự tham gia của các bên liên quan tại Việt Nam và các quốc gia đối tác.
Thông qua các diễn đàn và sự kiện trao đổi, khung chính sách và phương pháp đo lường – kiểm đếm phát thải khí nhà kính của Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ và Nigeria được đưa ra thảo luận, tạo không gian học hỏi đa chiều và so sánh thực tiễn.
ODA thế hệ mới: Ít xây dựng, nhiều tri thức
Khác với các dự án ODA truyền thống tập trung vào hạ tầng, CORE Việt Nam được thiết kế như một dự án hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng năng lực, lấy đào tạo, chia sẻ tri thức và kết nối mạng lưới làm trọng tâm. Các hoạt động chính bao gồm nghiên cứu, đào tạo trực tuyến, học tập thực địa, thử nghiệm mô hình và xây dựng tài liệu đào tạo.
Dự án không sử dụng vốn đối ứng trong nước; toàn bộ nguồn vốn ODA không hoàn lại do phía Đức tài trợ được GIZ quản lý theo quy định về hợp tác phát triển của Chính phủ Đức.
Bên cạnh đào tạo trực tuyến, CORE Việt Nam còn tổ chức các chuyến tham quan, học tập tại Việt Nam cho các quốc gia đối tác như Nigeria, Ấn Độ và Thái Lan. Nội dung học tập tập trung vào chính sách tín chỉ các-bon, MRV trong ngành lúa gạo và kinh nghiệm phát triển sản xuất lúa gạo bền vững, giảm phát thải tại Việt Nam.
Những hoạt động này không chỉ thúc đẩy hợp tác Nam – Nam, mà còn mở ra cơ hội để Việt Nam chia sẻ tri thức, cung cấp dịch vụ đào tạo và đồng hành cùng các quốc gia châu Á, châu Phi trên hành trình chuyển đổi nông nghiệp xanh và kinh tế các-bon.
