- “Thủ lĩnh” Nguyễn Lương Ngọc chia sẻ cảm xúc sau khi Sài Gòn Xanh đạt giải Dự án Kịp thời của Human Act Prize 2024
- Tín chỉ carbon góp phần bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học
Mô hình “Trường học giảm nhựa” được triển khai trong khuôn khổ dự án “Huế – Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” do WWF-Na Uy tài trợ thông qua WWF-Việt Nam, đã trở thành một sáng kiến nổi bật trong cuộc chiến chống ô nhiễm rác thải nhựa. Với cách tiếp cận toàn diện và tập trung vào học sinh – chủ thể chính, mô hình không chỉ nâng cao nhận thức mà còn thay đổi hành vi của cả giáo viên và học sinh, lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường từ trường học ra cộng đồng.
Giải pháp toàn diện hướng đến sự thay đổi từ nền tảng giáo dục
Mô hình “Trường học giảm nhựa” tập trung vào việc xây dựng nhận thức và thay đổi hành vi thông qua nhiều hoạt động thiết thực. Trước tiên, các chương trình tập huấn chuyên sâu được tổ chức cho giáo viên và học sinh, giới thiệu về tác động của rác thải nhựa cũng như các phương pháp giáo dục bảo vệ môi trường. Đặc biệt, các nội dung giảm nhựa được lồng ghép vào bài giảng chính khóa, giúp học sinh tiếp cận vấn đề một cách tự nhiên và sâu sắc ngay trong quá trình học tập.
Song song đó, mô hình thực hiện khảo sát và kiểm toán rác thải tại các trường học tham gia. Việc đo lường khối lượng, thành phần và nguồn phát sinh rác thải, đặc biệt là rác nhựa, không chỉ giúp nhà trường hiểu rõ thực trạng mà còn là cơ sở để xây dựng kế hoạch giảm thiểu phù hợp. Kết quả kiểm toán cho thấy, phần lớn rác thải nhựa tại các trường có thể tái chế, mở ra nhiều cơ hội cho việc quản lý hiệu quả.
Một điểm nổi bật khác của mô hình là việc hỗ trợ các trường học xây dựng và triển khai kế hoạch hành động giảm nhựa. Các hoạt động cụ thể bao gồm cải thiện hệ thống thu gom và phân loại rác, thành lập các câu lạc bộ môi trường, tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa, và khuyến khích học sinh sử dụng sản phẩm thay thế nhựa dùng một lần.
Hiệu quả và sức lan tỏa của mô hình
Sau hơn hai năm triển khai tại Huế, mô hình đã ghi nhận những kết quả ấn tượng. Theo báo cáo từ WWF-Việt Nam, mô hình đã tiếp cận 51 trường học và hơn 155.000 người, bao gồm giáo viên và học sinh. Những thay đổi tích cực được thể hiện rõ ràng qua ý thức của học sinh trong việc sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường và giảm thiểu nhựa dùng một lần.
Khảo sát cho thấy 100% học sinh và giáo viên tham gia mô hình sẵn sàng tiếp tục các hoạt động bảo vệ môi trường và truyền tải thông điệp này đến cộng đồng. Tại nhiều trường, các sáng kiến như làm phân bón hữu cơ, tổ chức ngày hội sống xanh hay cuộc thi vẽ tranh môi trường đã trở thành hoạt động thường niên, tạo nên hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.
Mô hình cũng được đánh giá cao về tính khả thi và bền vững. Nhờ cách tiếp cận linh hoạt, dễ triển khai, các trường học dễ dàng tích hợp nội dung này vào hoạt động giảng dạy và quản lý. Đồng thời, việc lồng ghép các tiêu chí giảm rác nhựa vào phong trào thi đua của nhà trường cũng thúc đẩy ý thức bảo vệ môi trường trong từng hành động nhỏ.
Xây dựng nền tảng xanh cho tương lai
Để mô hình “Trường học giảm nhựa” được nhân rộng và duy trì bền vững, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các bên liên quan. Các địa phương nên xây dựng và lồng ghép tiêu chí “Trường học xanh” vào hệ thống đánh giá thi đua. Việc đào tạo đội ngũ giáo viên có chuyên môn sâu, cung cấp học liệu chất lượng và phong phú cũng là yếu tố then chốt để các hoạt động giảm nhựa đạt hiệu quả cao.
Đặc biệt, cần chú trọng vào các hoạt động chiều sâu như rà soát và củng cố các nội quy giảm nhựa trong trường học. Việc loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm nhựa không cần thiết và thúc đẩy thói quen sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường không chỉ góp phần giảm thiểu ô nhiễm mà còn hình thành tư duy xanh cho thế hệ tương lai.
Mô hình “Trường học giảm nhựa” không chỉ là một giải pháp đối phó với ô nhiễm nhựa mà còn là nền tảng để xây dựng ý thức bảo vệ môi trường bền vững từ lớp học. Thành công của mô hình tại Huế là minh chứng rõ ràng cho khả năng nhân rộng và tác động tích cực mà giáo dục môi trường có thể mang lại. Tương lai của hành tinh xanh nằm trong tay thế hệ trẻ, và những thay đổi từ trường học hôm nay chính là hạt mầm cho một ngày mai bền vững.
Theo Tài Nguyên & Môi trường
