Sài Gòn Xanh: Khởi nguồn từ một phong trào nhỏ
Sài Gòn Xanh là một dự án vì môi trường nhằm dọn sạch kênh rạch tại TP.HCM cũng như các tỉnh lân cận bắt đầu từ một phong trào đơn thuần với hai thành viên ban đầu là anh Nguyễn Lương Ngọc (SN 1996) – Trưởng nhóm và anh Hồ Văn Vĩ. Tuy chỉ mới thành lập từ đầu năm 2023 nhưng nhóm đã nhanh chóng phát triển thành một tổ chức chuyên nghiệp với những hoạt động liên tục. Tần suất hoạt động của các thành viên trung bình khoảng 3 lần/tuần, trung bình một lần dọn rác huy động được từ 100 – 200 người tham gia.
Với hơn 500 thành viên, đến thời điểm hiện tại đã có trên 2000 tấn rác được thu gom, hơn 150 con kênh được giải cứu và kênh TikTok cũng đạt trên 2,7 triệu lượt Follow. Khởi đầu là các kênh rạch ở các quận, huyện thuộc TP.HCM, phong trào dần lan rộng ra các tỉnh thành lân cận.
Có nhiều dự án tương tự lấy cảm hứng từ Sài Gòn Xanh như Bình Dương Xanh, Tiền Giang Xanh… Đội ngũ Sài Gòn Xanh cũng tự mình nghiên cứu tạo ra những quả bom vi sinh, một loại bom được lên men. Sau khi ném xuống dòng kênh một thời gian ngắn, các vi sinh vật bắt đầu làm việc và trả lại độ trong cho dòng kênh. Dự án cũng áp dụng nhiều phương thức khoa học kĩ thuật như bản đồ kỹ thuật số để mọi người có thể trực tuyến tham quan các cảnh quan thay đổi sau khi dọn rác trong thời gian thực.
Mục tiêu lớn: Bảo vệ những mạch máu của thành phố
Từ những ngày đầu thành lập, Sài Gòn Xanh đã kiên trì hướng đến mục tiêu giữ gìn, bảo vệ và làm sạch môi trường tại TP HCM. Qua thời gian, chương trình đã thực hiện hơn 300 hoạt động ra quân nhằm dọn dẹp rác thải tại các con kênh rạch – những mạch máu quan trọng của thành phố.
Các chiến dịch này không chỉ tập trung vào việc xử lý rác thải mà còn nhằm ngăn chặn hàng nghìn tấn rác trôi ra các con sông và biển, góp phần bảo vệ hệ sinh thái biển cả.
Những nỗ lực của Sài Gòn Xanh không chỉ dừng lại ở địa phương mà đã lan rộng ra toàn cầu. Với sự tham gia của hơn 20.000 tình nguyện viên, Sài Gòn Xanh đã trở thành biểu tượng của tinh thần thanh niên Việt Nam sống đẹp, nhiệt huyết và dấn thân vì một thế giới xanh, sạch và bền vững.
Sức lan tỏa của chúng tôi đã thu hút sự chú ý với hơn 3 tỷ lượt xem từ khắp nơi trên thế giới, đưa Sài Gòn Xanh đứng top 2 trong Ngày dọn rác toàn cầu – một sự kiện được cộng đồng quốc tế công nhận.
Những con kênh rạch – một thời từng là niềm tự hào của người dân thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, niềm tự hào ấy trớ trêu thay lại trở thành những “vết sẹo” chằng chịt rạch lên bức tranh rực rỡ, phồn hoa của thành phố; trở thành nỗi ám ảnh của người dân bởi hàng ngàn tấn rác thải hôi thối nổi trên dòng nước đen ngòm. Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người dân khu vực xung quanh, làm xấu mỹ quan đô thị mà còn khiến hình ảnh của thành phố xấu đi trong mắt bạn bè quốc tế.
Chính từ những trăn trở đó mà Sài Gòn Xanh ra đời như một lời kêu gọi, một hành động cụ thể nhằm giải cứu những kênh rạch ô nhiễm ở TP.HCM. Dự án không chỉ hướng tới Sài Gòn xanh, sạch, đẹp, mà còn nhấn mạnh vào việc tạo nên một môi trường lành mạnh, đáng sống.
Tuy là một dự án phi lợi nhuận nhưng các thành viên không hề kêu gọi quỹ hay đóng góp. Kinh phí duy trì đa số đến từ sự đóng góp của các doanh nghiệp. Ngoài ra, các thành viên cũng tự chủ động đem theo đồ bảo hộ, chuẩn bị các phần ăn của riêng mình.
Thách thức và cách vượt qua: An toàn là trên hết
Chia sẻ về quá trình ban đầu thành lập nhóm, “thủ lĩnh” Nguyễn Lương Ngọc cho biết bản thân các thành viên gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là nỗi lo bị dính kim tiêm, côn trùng nguy hiểm, hóa chất độc hại dưới nước:
“Tụi mình phải tìm cách để giải quyết từng vấn đề gặp phải, trang bị cho các thành viên những kiến thức cần thiết và có các phương án để xử lý khi gặp sự cố, đảm bảo an toàn cho tất cả các bạn khi tham gia dọn rác. Chính sự nhiệt huyết, mong muốn làm sạch kênh rạch hôi thối của các bạn là động lực để vượt qua nỗi sợ, góp một hành động nhỏ trong việc bảo vệ môi trường”.
Suốt thời gian qua các hoạt động của Sài Gòn Xanh luôn được diễn ra với sự phối hợp rất nhịp nhàng, ăn ý giữa các thành viên, đem lại những kết quả ngoài mong đợi. Có những con kênh rạch ô nhiễm tới 20 năm vẫn được dọn dẹp sạch sẽ, rác lên đến 50 tấn mỗi lần.
Khởi đầu từ những bước chân dấn thân của các bạn trẻ, dự án nhanh chóng lan tỏa sức nóng và tạo nên làn sóng thức tỉnh ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng. Hơn 150 con kênh rạch đã được làm sạch, thông điệp về một Sài Gòn Xanh vang khơi dậy lòng yêu môi trường trong cộng đồng và ngày một lan tỏa mạnh mẽ.
“Tụi mình có rất nhiều khát khao, trước hết là cải tạo nguồn nước bằng trồng các loại cây vừa giúp môi trường nước sạch hơn, vừa đem lại giá trị kinh tế. Càng làm, tụi mình càng mong muốn đưa hình ảnh các bạn trẻ Việt Nam tham gia bảo vệ môi trường ra ngoài thế giới một cách đẹp đẽ nhất”, trưởng nhóm Sài Gòn Xanh chia sẻ.
