Từ những vật liệu tưởng chừng bỏ đi, Hội Phụ nữ xã Hải Xuân (Ninh Bình) đã xây dựng thành công mô hình “biến rác thành tiền”, vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa tạo nguồn quỹ thiết thực để hỗ trợ phụ nữ và trẻ em có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn.
Được triển khai từ tháng 10/2023, mô hình dựa trên việc phân loại, thu gom và tập kết rác thải tái chế như nhựa, giấy, bìa carton, kim loại, lon, vỏ chai… Sau đó, số phế liệu này được bán gây quỹ phục vụ các hoạt động an sinh xã hội. Việc kết hợp giữa bảo vệ môi trường và trách nhiệm cộng đồng đã giúp mô hình nhanh chóng phát huy hiệu quả và nhận được sự hưởng ứng tích cực từ người dân.
Theo UBND xã Hải Xuân, mô hình ban đầu được thí điểm tại chi hội phụ nữ xóm 12, sau đó lan tỏa mạnh mẽ, phát triển lên 40 chi hội chỉ trong vòng hai năm, thu hút gần 1.400 hội viên tham gia. Một điểm nhấn sáng tạo của mô hình là việc tái chế lốp xe cũ để làm 20 biển hiệu tuyên truyền với các thông điệp như: “Chung tay phòng chống rác thải nhựa”, “Bảo vệ môi trường”, “Không xả rác ra sông”, “Phân loại rác tại nguồn”, “Thu gom phế liệu bảo vệ môi trường”… Mỗi chi hội treo 5 biển tại các tuyến đường do Hội đảm nhận, góp phần xây dựng cảnh quan “sáng – xanh – sạch – đẹp” và nâng cao hiệu quả tuyên truyền trực quan.
Chia sẻ với phóng viên, bà Phạm Thị Liễu – Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Hải Xuân – cho biết: trước đây, rác thải tái chế ở khu vực nông thôn thường bị thải bỏ lẫn với rác sinh hoạt, chủ yếu chôn lấp hoặc đốt, gây ô nhiễm đất, nước, không khí và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Xuất phát từ thực tế đó, Hội đã chủ động xây dựng mô hình “biến rác thành tiền”, tổ chức thu gom phế liệu định kỳ hằng tháng, vừa giảm lượng rác thải, vừa tạo nguồn quỹ hoạt động bền vững.
Nguồn quỹ từ mô hình được quản lý công khai, minh bạch và sử dụng đúng mục đích. Tính đến nay, Hội Phụ nữ xã Hải Xuân đã thu gom được 35 tấn phế liệu, gây quỹ hơn 65 triệu đồng; trao tặng 320 suất quà cho 270 phụ nữ và 50 trẻ em có hoàn cảnh khó khăn; nhận đỡ đầu 12 trẻ mồ côi, đồng thời trồng cây xanh, xây dựng các công trình phúc lợi và duy trì hiệu quả phong trào Hội.
Song song với mô hình “biến rác thành tiền”, Hội Phụ nữ xã Hải Xuân còn triển khai nhiều chương trình ý nghĩa khác như “Chi hội xanh”, “Gia đình 5 có, 3 sạch”, “Phụ nữ vun trồng tương lai”… Qua đó, vận động hội viên và người dân phân loại rác tại hộ gia đình, hạn chế đồ nhựa dùng một lần, tăng cường tái sử dụng, từng bước thay thế túi nilon bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường như túi giấy, túi vải, sản phẩm từ tre, cói; đồng thời khuyến khích xử lý rác thải hữu cơ tại nguồn.
Theo bà Phạm Thị Liễu, việc triển khai đồng bộ các mô hình tự quản không chỉ giúp giảm lượng rác thải rắn sinh hoạt, mà còn tạo điều kiện để mỗi gia đình cùng chung tay bảo vệ môi trường. Đặc biệt, việc gắn hoạt động bảo vệ môi trường với gây quỹ nhân đạo đã mang lại hiệu quả kép, vừa giảm phát thải, vừa chăm lo tốt hơn cho các đối tượng yếu thế trong cộng đồng.
Ông Hoàng Minh Giang – Phó Chủ tịch UBND xã Hải Xuân – khẳng định, địa phương sẽ tiếp tục phối hợp với Hội Phụ nữ đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường, phấn đấu nhân rộng mô hình “biến rác thành tiền” đến 100% chi hội phụ nữ trên toàn xã. Bên cạnh đó, xã sẽ tổ chức thêm nhiều hoạt động thiết thực, huy động sự tham gia của cộng đồng trong thu gom, phân loại rác thải nhựa, bao bì, túi nilon, góp phần xây dựng nông thôn mới văn minh, kiểu mẫu.
Đáng chú ý, mô hình “biến rác thành tiền” của Hội Phụ nữ xã Hải Xuân đã được UBND tỉnh Ninh Bình lựa chọn là một trong bốn mô hình điển hình tiên tiến về bảo vệ môi trường, báo cáo trước Đoàn giám sát Quốc hội khóa XV, khẳng định tính hiệu quả và khả năng nhân rộng của mô hình trong thực tiễn.
